W tym roku obchodzimy 100. rocznicę odzyskania niepodległości. Wystawa Polskie drogi do wolności, zorganizowana w Wypożyczalni KBP, upamiętnia to ważne w dziejach naszego narodu wydarzenie.
Drogę narodu polskiego do niepodległości torował szereg czynników, a raczej korzystny dla sprawy polskiej ich splot w latach 1914-1918. Z wszystkich tych czynników na plan pierwszy wysuwały się w kolejności chronologicznej klęski militarne wszystkich trzech zaborców – Rosji, Niemiec i Austro-Węgier.
Militarna przegrana wszystkich trzech państw zaborczych, choć była czynnikiem wielce korzystnym w procesie odbudowy państwowości polskiej, nie stanowiła jednak elementu ostatecznie rozstrzygającego. Państwa zaborcze, choć pobite i wydatnie osłabione były jeszcze na tyle silne, że mogły względnie łatwo utrzymać ziemie polskie w politycznej zależności. Dopiero nowy czynnik, jakim był wybuch rewolucji w tych krajach i jej rezultat – rozbicie od wewnątrz policyjno-wojskowego aparatu państwowego otwierał perspektywę wypędzenia okupantów i oswobodzenia ziem polskich, a następnie połączenia ich w jednolitą całość i utworzenia w pełni samodzielnej jednostki polityczno-ustrojowej.
Warto przypomnieć, że w ciągu długich lat niewoli narodowej na przestrzeni XIX wieku zdarzało się niejednokrotnie, iż poszczególne państwa zaborcze przegrywały wojny, nigdy jednak sprawy nie ułożyły się tak, ażeby pokonane zostały wszystkie trzy w tak krótkim czasie.
W tej sytuacji polski ruch niepodległościowy, który poprzednio w całej serii nieudanych powstań natrafił na poważne trudności na drodze do wyzwolenia narodowego, mógł się teraz poszczycić bezprecedensowym sukcesem – niemal błyskawicznym opanowaniem prawie połowy przyszłego państwa polskiego i uwolnieniem pozostałych jego części na zachodzie i wschodzie w stosunkowo krótkim czasie, w toku na ogół zwycięskich bojów o zachodnie i wschodnie rubieże graniczne.
Główną siłą napędową w toku walk o odbudowę własnego państwa był sam naród polski, a „rozrusznikiem” tych walk stały się te siły, które zapoczątkowały polskie „czyny zbrojne”, począwszy od strzelców i legionistów Józefa Piłsudskiego, skończywszy na „błękitnej armii” Józefa Hallera. Nie bez znaczenia były również usilne, niejednokrotnie mocno skomplikowane i uporczywe starania czołowych polityków (I. Paderewski, I. Daszyński, R. Dmowski, W. Witos), którzy różnymi drogami zmierzali do jednego celu – niepodległości.
Wystawa tylko sygnalizuje niektóre fakty i postacie. Wiele ciekawych i wartościowych publikacji można znaleźć w zbiorach naszej placówki. Ekspozycja będzie czynna do 20 listopada br. Zapraszamy do jej obejrzenia wszystkich, nie tylko pasjonatów historii.
Poprawiono: poniedziałek, 01, październik 2018 16:07
