W tym roku obchodzimy 560. rocznicę urodzin genialnego włoskiego artysty Leonarda da Vinci. Wystawa zorganizowana w Wypożyczalni Głównej KBP pod tytułem „Segreto non fintio” przybliża nam tego najwybitniejszego i najbardziej wszechstronnego artystę renesansu.
Artystyczne inklinacje Leonarda musiały ujawnić się wcześnie, gdyż jako 15-letni chłopiec zostaje oddany na naukę do pracowni Andrei del Verrocchio. Tutaj otrzymuje wszechstronne wykształcenie obejmujące nie tylko malarstwo i rzeźbę, ale także nauki techniczne i matematyczne. Po uzyskaniu statusu mistrza cechu malarzy, pracował jako samodzielny artysta m.in. dla Lodovica Sforzy (znanego także jako Lodovico il Moro), króla francuskiego Ludwika XII oraz papieża Leona X z rodu Medyceuszów. W 1516 roku wyjechał do Francji, powołany przez króla Franciszka I na pierwszego malarza, architekta i mechanika dworu.
Dzięki swym umiejętnościom Leonardo da Vinci poświęcał się dla wielu dziedzin i podejmował wiele dzieł, ale niczego nie kończył, bo wydawało mu się, że ręka ludzka nie jest w stanie osiągnąć doskonałości, o jakiej marzył.
Dlatego jego sztukę, która była dla niego „drugim” stwarzaniem, cechuje tajemnica (segreto) i brak wykończenia (non finto). Świetnie to tłumaczy Waldemar Łysiak w swojej książce „Malarstwo białego człowieka”.
Wszystkie obrazy artysty charakteryzuje zwyczaj niekończenia; odrzucał pędzel po naszkicowaniu kompozycji, lub gdy dzieło było gotowe w trzech czwartych, albo w czterech piątych, różnie. Widać to w jego największych arcydziełach: Ostatniej wieczerzy, Mona Lisie i Madonnie wśród skał.
Sztukę traktował jako naukę, a rysunek był dla niego szczególną metodą badawczą. Szkicował i robił notatki przez całe życie w tzw. kodeksach. Doprowadził ilustrację naukową do najwyższego poziomu precyzji, jego rysunkowe studia naukowe (np. anatomiczne, geologiczne, techniczne) łączą funkcje artystyczne z naukowymi. Malarstwo traktował jako naukowy sposób badania natury, której twórcze naśladowanie miało być głównym celem sztuki. Według Leonarda należało naśladować naturę dynamiczną, aktywną, tworzącą i podlegającą zmianom. Postulował studiowanie ciał w ruchu, badanie ich anatomicznej budowy oraz studiowanie dynamicznych zjawisk przyrody.
Sztuka Leonarda wywarła duży wpływ na późniejsze malarstwo.
Wystawę, do obejrzenia której zapraszamy, można oglądać przez cały kwiecień. Są na niej prezentowane nie tylko reprodukcje malarskich dzieł Leonarda, ale także niektóre z jego licznych wynalazków. Chcąc poznać inne odkrycia i przemyślenia artysty, warto sięgnąć do lektury (np. prezentowanej na ekspozycji świetnej książki „Leonardo da Vinci. Artysta i dzieło”). Zapraszamy.
