Marsz, marsz Dąbrowski to tytuł wystawy zorganizowanej w Wypożyczalni Głównej KBP w 200. rocznicę śmierci twórcy Legionów Polskich, Jana Henryka Dąbrowskiego.
Po upadku powstania kościuszkowskiego, jesienią 1796 roku, Dąbrowski przybył do Paryża i w porozumieniu z emigracja polską zaproponował rządowi francuskiemu utworzenie polskich sił zbrojnych na uchodźctwie. Za aprobatą naczelnego wodza armii francuskiej w Italii, Napoleona Bonapartego, J. H. Dąbrowski zawarł 9 stycznia 1797 roku w Mediolanie układ z rządem Republiki Lombardzkiej, w myśl którego powołano do życia Legiony Polskie.
Był to pierwszy polski ruch zbrojny po rozbiorach.
W czterojęzycznej odezwie Dąbrowski wzywał Polaków pod swe sztandary, gdyż nadzieja powstaje, Francja zwycięża, ona się bije za sprawę narodów. Zakładając Legiony Dąbrowski oparł się na wzorach francuskich w zakresie organizacji pułku, służby wewnętrznej oraz sądownictwa wojskowego. Dbał o edukację kadry oficerskiej, wprowadził naukę czytania i pisania dla szeregowców. Symbolem kompromisu był narodowy mundur legionistów, lombardzkie naramienniki z napisem Ludzie wolni są braćmi i francuska kokarda na czapkach.
Legiony walczyły u boku Francji i sprzymierzonych z nią państw włoskich w latach 1797-1803 przeciw wojskom austriackim, neapolitańskim i rosyjskim.
Legioniści mieli nadzieje na lepszą przyszłość i na wywalczenie – po przejściu drogi z Italii nad Wisłę i pod wodzą młodego bohatera – niepodległej Polski.
Wyrazem tej nadziei była „Pieśń Legionów Polskich we Włoszech”, napisana w lipcu 1797 roku na nutę podlaskiego mazurka w Reggio Emilia przez zwolennika sprawy legionowej i przyjaciela Dąbrowskiego – Józefa Wybickiego. W opublikowanej w 1829 roku najwcześniejszej historii Legionów pióra Leonarda Chodźki, po raz pierwszy wydrukowano tekst i nuty „Mazurka Dąbrowskiego”.
W Legionach służyło łącznie ok. 26 tysięcy żołnierzy. Popularyzowali oni idee republikańskie oraz pieśń, która z czasem stała się hymnem narodowym Polski.
Na wystawie można obejrzeć piękne reprodukcje obrazów Kossaka, rękopis „Mazurka Dąbrowskiego” oraz świetną i dotąd jedyną monografię legionów autorstwa J. Pachońskiego – „Legiony polskie 1794-1807. Prawda i legenda”.
Wystawa będzie czynna przez cały czerwiec. Zapraszamy!
Poprawiono: środa, 06, czerwiec 2018 18:15
