15 lat Stowarzyszenia Portius – wykład Zbigniewa Ungeheuera

20 marca 2018 r. w Czytelni Głównej Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej odbył się wykład Zbigniewa Ungeheuera 15 lat działalności Stowarzyszenia Portius w Krośnie”.

Spotkanie zorganizowane zostało przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Krośnieńskiej w Krośnie, w ramach nowo rozpoczętego przez SMZK cyklu „Poznajmy się”, podczas którego swoje działania i dokonania prezentować będą krośnieńskie organizacje i stowarzyszenia.

Podczas wykładu Zbigniew Ungeheuer, współzałożyciel i prezes Stowarzyszenia Portius, mówił głównie o początkach Stowarzyszenia. Przedstawił też najważniejsze inicjatywy podejmowane przez członków organizacji w ostatnim piętnastoleciu.

Początki Stowarzyszenia Portius sięgają 2002 r., kiedy to w siedzibie Cechu Rzemiosł Różnych w Krośnie odbyło się forum dyskusyjne pod hasłem „Pomysł na Krosno”, które zorganizowane zostało przez Unię Przedsiębiorców i Właścicieli Nieruchomości. W czasie tego spotkania Z. Ungeheuer przypomniał postać Roberta Portiusa (ok. 1601-1661), krośnieńskiego patrycjusza i fundatora, kupca handlującego winem sprowadzanym z Węgier. Zaproponował też organizację corocznego „święta wina”, które odbywałoby się na krośnieńskim rynku.

Pomysł Z. Ungeheuera spotkał się z aprobatą krośnian, późniejszych członków Stowarzyszenia Portius, którzy za cel działania postawili sobie odnowienie historycznych tradycji Krosna i rozwijanie kontaktów transgranicznych, szczególnie polsko-węgierskich.

Dzięki staraniom Z. Ungeheuera, w działania Stowarzyszenia Portius zaangażował się prof. István Kovács, ówczesny Konsul Generalny Republiki Węgierskiej w Krakowie. Dzięki jego życzliwości i pomocy, w maju 2003 r. w Krośnie zorganizowano Dni Kultury Węgierskiej. Natomiast we wrześniu 2003 r. odbył się I Festiwal Win Węgierskich im. Portiusa, a w 2004 r. Stowarzyszenie Portius (wspólnie z Urzędem Miasta Krosna) zorganizowało I Karpackie Klimaty.

Wśród przedsięwzięć polsko-węgierskich organizowanych i współorganizowanych przez Stowarzyszenie Portius Z. Ungeheuer wymienił m.in.: zorganizowanie (wspólnie z Muzeum Zamkowym w Odrzykoniu) uroczystości upamiętniającej jubileusz 600-lecia poświęcenia pierwszej kaplicy na zamku odrzykońskim; odsłonięcie tablic pamiątkowych poświęconych węgierskiemu poecie B. Balassiemu – w Rymanowie, na Zamku Kamieniec w Odrzykoniu i w Nowym Żmigrodzie; stworzenie specjalnej limitowanej serii win, tokajów aszú, z polskimi etykietami przygotowanymi przez firmę Mercatus („Wino Królewskie – Król Jan Kazimierz” oraz wino noszące imię B. Balassiego).

Z. Ungeheuer podkreślił też, że w 2006 r. w czasie Karpackich Klimatów i Festiwalu Win Węgierskich w Krośnie gościł Ryszard Kaczorowski, ostatni Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie. Natomiast w marcu 2009 r. odbyły się obchody Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej z udziałem prezydentów Lecha Kaczyńskiego i László Sólyoma.

Omówił także inne ważne inicjatywy Stowarzyszenia Portius, m.in. działania na rzecz budowy w Krośnie pomnika Józefa Piłsudskiego, przygotowanie projektu turystycznego pod nazwą „Portius-Express” czy otwarcie wystawy prac krośnieńskiego rzeźbiarza Macieja Syrka w Instytucie Polskim w Budapeszcie.

Mówiąc o historii Polski i Węgier i relacjach polsko-węgierskich, przypomniał wydarzenia z 1920 r., kiedy to Węgrzy przekazali Polakom (do walki z wojskami sowieckimi) około 20 milionów sztuk amunicji. Węgierską pomoc upamiętnia dziś tablica odsłonięta w 2011 r., znajdująca się na ścianie gmachu przy Krakowskim Przedmieściu 11 w Warszawie.

Z. Ungeheuer zakończył swoje wystąpienie czytając wiersze poetów węgierskich, m.in. utwór B. Balassiego „Przy winie”.

Zbiory poezji B. Balassiego wydane zostały przez Stowarzyszenie Portius w Krośnie w 2003 i 2004 r. Stowarzyszenie wydało też polsko-węgierski tom „Złoto Aszú” z wierszami Jana Belcika, Janusza Szubera, Jana Tulika i Wacława Turka. W 2017 r. ukazała się książka „Stowarzyszenie Portius: jubileusz 15-lecia, 2002-2017: członkowie regularni i honorowi w karykaturach Wolodymyra Romaniwa”.

Poprawiono: czwartek, 22, marzec 2018 17:37