Polscy Medyceusze to wystawa upamiętniająca 475. rocznicę urodzin Jana Zamoyskiego i 285. rocznicę urodzin króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, którzy w okresie swojego życia mieli ogromny wpływ na rozwój kultury i gospodarki kraju.
Zjawisko mecenatu, czyli finansowego wspierania artystów przez osoby zamożne, było znane już w starożytności (Caius C. Maecenas, później ród florencki Medicich, Borgiów itp.). Mecenat charakteryzuje się świadomym, celowym i często długotrwałym popieraniem pewnych wartości estetycznych. Mecenasami byli w dawnych wiekach władcy i politycy, zabiegający o utrwalenie w literaturze i sztuce swojej chwały, ale jednocześnie preferujący konkretne rozwiązania artystyczne. W czasach nowożytnych (XVI-XVIII w.) instytucja mecenatu stała się na tyle trwała, że artyści „wymuszali” na osobach zamożnych wspieranie swoich talentów.
W Polsce mecenat stał się popularny w XVI w., a największym, bo najzamożniejszym ze znanych w tym okresie mecenasów był Jan Zamoyski, kanclerz wielki koronny, później hetman.
Z jego inicjatywy powstało przeszło 200 wsi, 11 miast, w tym perła polskiej architektury renesansowej - Zamość. Był dobrym gospodarzem swoich posiadłości, zakładał fabryki (m.in. safianów), budował huty. Doceniał także wykształcenie - to on założył Akademię Zamoyską. Wspierał finansowo studentów z uboższych rodzin szlacheckich, budował dla nich bursy (internaty), zdolnych wysyłał na studia zagraniczne.
W XVIII wieku najbardziej znanym był mecenat króla Stanisława A. Poniatowskiego.
Był on współtwórcą Komisji Edukacji Narodowej, Szkoły Rycerskiej. Za jego panowania powstał Teatr Narodowy, budowano Łazienki, nastąpiła przebudowa Zamku Królewskiego w Warszawie. W czwartki organizował tzw. „obiady czwartkowe”, na które zapraszał artystów i literatów. Wspierał zakładanie manufaktur, mianował Komisję Górniczą oraz zainicjował budowę mennicy w Warszawie.
Oczywiście, idąc za przykładem władcy inne rody magnackie - m.in. Czartoryscy, Lubomirscy, Radziwiłłowie, Mniszchowie, Braniccy, Potoccy - także wniosły duży wkład w rozwój kultury i sztuki.
Wystawę można zobaczyć w styczniu 2017 r. w Wypożyczalni Głównej KBP. Zapraszamy!
Poprawiono: poniedziałek, 02, styczeń 2017 16:08
