Grudniowa wystawa, zorganizowana w Wypożyczalni Głównej KBP, zatytułowana Krytyk, artysta i tłumacz, poświęcona została Tadeuszowi Żeleńskiemu w 140. rocznicę urodzin pisarza.
Znany powszechnie pod pseudonimem Boy, był niezwykle bogatą indywidualnością twórczą. Obok poezji i satyry uprawiał publicystykę, był mistrzem eseju i felietonu, pisał szkice, studia naukowo-literackie, recenzje teatralne i krytyki, a jego działalność jako tłumacza to prawdziwy fenomen iście benedyktyńskiej pracowitości.
Tadeusz Żeleński z wykształcenia lekarz, z zamiłowania literat. Wyuczony zawód nie dawał mu satysfakcji, dlatego „uciekał” w literaturę, którą pasjonował się od szkoły średniej.
Rok 1905 w biografii Żeleńskiego był przełomowy, gdyż wtedy właśnie powstał w Krakowie kabaret „Zielony Balonik”, z którym związane są narodziny Boya - pisarza. Gdyby nie Balonik - męczyłbym się z pewnością całe życie w fałszywie obranym zawodzie, nigdy nie dowiedziałbym się o swoim istotnym powołaniu. W tekstach do Zielonego Balonika Żeleński ośmieszał zarówno autorytety konserwatywne, jak i pruderyjną obyczajowość mieszczańską oraz pozy młodopolskich twórców.
Od 1909 roku zaczęła się jego przygoda jako tłumacza. W tym roku ukazało się tłumaczenie „Fizjologii małżeństwa” Balzaca, za którym pojawiły się następne utwory, wydawane od 1915 roku pod nazwą „Biblioteki Boya”. W ciągu 30 lat, ze znakomitą inwencją językową i umiejętnością stylizacyjną Żeleński przełożył ponad 100 tomów klasyki literatury francuskiej. Dużą popularnością cieszyła się opracowana przez niego antologia literatury francuskiej.
Od 1919 roku Żeleński pisywał recenzje teatralne, najpierw w Czasie, a po przeniesieniu się do Warszawy - w Kurierze Porannym i Ilustrowanym Kurierze Codziennym. Jako krytyk teatralny był zwolennikiem reżyserskiego umiaru i wierności wobec tekstu, sprzyjał ambitnemu i nowatorskiemu repertuarowi. Większość swych felietonów zebrał w cyklu „Flirt z Melpomeną” i „Wrażenia teatralne”.
Serdecznie zapraszamy do obejrzenia wystawy i sięgnięcia po utwory pisarza, który operując po mistrzowsku anegdotą, dowcipem, ironią, czasem nawet chwytami sensacyjnymi, zyskał sobie popularność, a jego niektóre powiedzenia są do dziś aktualne.
Poprawiono: wtorek, 02, grudzień 2014 15:02
