Spotkania z książką w Domu Pomocy Społecznej nr 2 w Krośnie

„Łatwe i trudne tematy” - to tytuł spotkań, które odbywają się cyklicznie w Domu Pomocy Społecznej nr 2 w Krośnie. Prowadzi je Grażyna Bukowska z Filii nr 4 Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej.

Dom Pomocy Społecznej nr 2 w Krośnie to jedna z tych placówek, w której przebywają osoby w podeszłym wieku, często samotne, chore, niepełnosprawne, o różnym stopniu kalectwa, wymagające opieki nie tylko medycznej, ale również psychologicznej, terapeutycznej. Większość pensjonariuszy to osoby w dużej mierze „niesprawne czytelniczo”. Praca z książką wśród nich to zadanie niełatwe, ale bardzo oczekiwane i potrzebne.

Dzięki wieloletniej współpracy Filii nr 4 Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej z Domem Pomocy Społecznej, pensjonariusze mają nie tylko fizyczny kontakt z książką, ale mogą też o książkach porozmawiać. Obok tradycyjnej książki, mieszkańcom, którzy wyrażają taką chęć, dostarczane są „książki mówione” zapisane na kasetach magnetofonowych. Z tej formy „czytania” korzystają zwykle osoby niepełnosprawne ruchowo. Taki sposób słuchania i poznawania literatury pobudza ich wyobraźnię i sprawia, że nie czują się osamotnione.

Celem współpracy Krośnieńskiej Biblioteki z Domem Pomocy Społecznej jest promowanie książki, czytelnictwa i działań Biblioteki wśród mieszkańców, ale też wśród osób pracujących w Domu Pomocy i studentów odbywających praktyki. Spotkania, przygotowywane w oparciu o różnorodną literaturę, odbywają się raz w miesiącu i każde z nich porusza odrębny problem. Tytuł cyklu „Łatwe i trudne tematy” daje szerokie możliwości. Omawiane są zarówno teksty wesołe, kabaretowe, anegdoty, dowcipy, jak i teksty trudne, mówiące o tym, co w życiu ważne, jakie wartości wybierać, by żyć w zgodzie z samym sobą. Podczas spotkań mówi się o miłości, przyjaźni, wybaczaniu, asertywności, nie unika się też tematów związanych z upływem czasu, przemijaniem człowieka i natury. Są to tematy delikatne, niejednokrotnie wymagające taktu i wyczucia, ale mieszkańcy - niezależnie od wieku - chcą o nich rozmawiać. Zainteresowaniem i uwagą cieszą się spotkania oparte na literaturze biograficznej, religijnej, podróżniczej, reportaże i historie prawdziwe oparte na faktach. Dobór literatury nigdy nie jest przypadkowy, a tematy przygotowane przez bibliotekarza muszą być różnorodne, przemyślane, dostosowane do poziomu intelektualnego odbiorców, podane w sposób łatwy i przystępny. Zdarza się, że pensjonariusze sami poruszają problemy, o których chcą rozmawiać.

Oto niektóre tematy comiesięcznych spotkań: „Powiedziane, usłyszane” - o odpowiedzialności za słowo; „Przy polskim stole” - o polskiej gościnności; „Dekalog” - czy jest jeszcze aktualny?; „Dobre obyczaje złe maniery” - o zasadach savoir-vivre’u; „Polacy w anegdocie”; „Byłam gejszą”; „Tybet” - w kręgu innych kultur; „Uśmiech w kapeluszu” - o Hance Bielickiej; „W stronę nieoswojonego nieba” -  tajemnice UFO; „Jest w nas dobro i zło” - rozważania w oparciu o książki psychologiczne i religijne; „Kambuz, czyli egzotyka jachtowa” - o wielkich żeglarzach.

Spotkania prowadzone są najczęściej w formie pogadanki, czasem bardzo krótkiego czytania i rozmowy, w zależności od potrzeby bywają urozmaicane dodatkowo nagraniami muzycznymi i tekstami poetyckimi. Cykliczne spotkania z książką zmuszają pensjonariuszy do myślenia, ćwiczą pamięć, pozwalają otwierać się na innych, pokonać niechęć wobec współmieszkańców, pozwalają integrować się w grupie. Dzięki literaturze mieszkańcy Domu Pomocy Społecznej doświadczają wielu pozytywnych odczuć i mogą, choć na chwilę, zapomnieć o samotności.

W Domu Pomocy Społecznej, obok regularnych comiesięcznych spotkań, organizowane są również okolicznościowe imprezy, np.: „W żółtych płomieniach liści” - o przemijaniu natury, człowieka i jesieni; „Kobieta zmienną jest” - o kobietach żartem i na serio; „Spacerkiem po Krośnie” - Krosno wczoraj i dziś; ”Mały skrawek ziemi” - wspomnienia i wiersze zmarłej mieszkanki domu pani Zofii; „Z literackiego lamusa” - dawne opowieści i przyśpiewki ludowe O. Kolberga; „Słowem i muzyką o Chopinie” - w Roku Chopinowskim.

Mieszkańcy Domu Pomocy Społecznej biorą czynny udział w przygotowaniu tych spotkań. Bardzo się angażują: grają na instrumentach muzycznych, recytują i czytają poezję, nie tylko znanych poetów, ale też własne utwory, przygotowują krótkie inscenizacje. Pokonują w ten sposób swoje lęki i stres związany z publicznym występem przed publicznością, która przychodzi również z zewnątrz. Próby przed tymi spotkaniami sprawiają im wiele radości, czekają na nie, pomagają w przygotowaniu scenografii. Same spotkania zmieniają choć na krótko monotonię szarego codziennego dnia. Po za tym na długo pozostają w pamięci. Pensjonariusze często o nich rozmawiają, wspominają, oglądają zdjęcia i filmy zarejestrowane kamerą. Do współpracy przy organizacji imprez okolicznościowych, zaproszeni zostali uczniowie krośnieńskiej Szkoły Muzycznej oraz studenci z krośnieńskiego Studium Animatorów Kultury.

Spotkania prowadzone w Domu Pomocy Społecznej w Krośnie spełniają ważną rolę w życiu mieszkańców. Przede wszystkim zaspokajane są potrzeby edukacyjne i kulturalne pensjonariuszy. Spotkania pełnią też funkcję terapeutyczną - książka potrafi być dobrym lekarstwem. Poza tym dzięki pracy z książką mieszkańcy pogłębiają wiedzę, rozwijają zainteresowania, w dodatku omawiana literatura zmusza ich do samodzielnego myślenia i do rozmowy o własnych odczuciach. Dzięki spotkaniom pensjonariusze widzą, że coś się wokół nich dzieje, że komuś na nich zależy, a przez to często zmieniają sposób patrzenia na miejsce, w którym przyszło im być. Spotkania przywołują też wspomnienia z młodości, co poprawia samopoczucie i budzi chęć do życia.

Przebywanie i praca z mieszkańcami Domu Pomocy Społecznej w Krośnie przynosi też wiele korzyści bibliotekarzowi, przede wszystkim uwrażliwia na drugiego człowieka.