Wspomnienia z Białorusi

W Czytelni Głównej Biblioteki w dniu 30 października 2007 r. członkowie Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej wysłuchali ilustrowanej przeźroczami relacji dra Tadeusza Łopatkiewicza z podróży na Białoruś zatytułowanej „Nad błękitnym Niemnem”. Prelegent przebywał tam latem wraz z grupą słuchaczy studiów podyplomowych z zakresu etnologii i kultury regionów Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Białoruś, kraj o powierzchni 207 tys. km2 ze stolicą w Mińsku, podzielona jest na 6 obwodów, przy czym T. Łopatkiewicz odwiedził tylko obwód grodzieński, to jest Grodno, położone 20 km od granicy z Polską oraz miejscowości w tym obwodzie: Indurę, Massalany, Ejsmonty, Budziewicze, Bohatyrowicze, Nowogródek, Walewkę, Mir, Nieśwież, Zaosie, Różany, Żyrowice, Słonim, Synkowicze, Mereczowszczyznę, Baranowicze, Miłkowszczyznę, Świack i Wołpę. Opowiadając o grodzieńszczyźnie przywoływał miejsca zwiazane z Mickiewiczem i „Panem Tadeuszem” (m.in. Dworek w Zaosiu, gdzie poeta przyszedł na świat, kościół farny w Nowogródku, gdzie by chrzczony i gdzie znajduje się jego muzeum, jezioro Świteź).

Pokazywał zadbane i restaurowane obiekty zabytkowe, np. stary zamek w Grodnie, gdzie prowadzi się badania archeologiczne, zadbany grób Jana i Cecylii w Bohatyrowiczach, XVI-wieczny zamek w miejscowości Mir wpisany na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO, remontowany pałac Radziwiłłów w Nieświeżu i obiekty w ruinie (zamek nowogródzki) lub niewłaściwie utrzymane (przedwojenne zabytkowe domy w Nowogródku, Grodnie, Baranowiczach).

Zwracał uwagę na charakterystyczny dla Białorusi sposób budowania - łączenie cegły z głazami narzutowymi (cerkiew pw. śś. Borysa i Gleba z 1180 r. w Grodnie i inne).

Dużo uwagi poświęcił samemu Grodnu, w którym znajdują się pamiątki związane z historią Polski: Zamek Nowy, gdzie podpisano II i III rozbiór Polski, mieszkał tu król Stanisław August Poniatowski, Zamek Stary, gdzie zmarł król Stefan Batory, tablica pamiatkowa na domu, w którym w latach 20. mieszkała Zofia Nałkowska, dom Elizy Orzeszkowej z małą izbą pamiątek poświęconą pisarce, wreszcie Stary Cmentarz, gdzie spoczywa wielu znanych Polaków, m.in. E. Orzeszkowa-Nahorska i jej mąż.

T. Łopatkiewicz mówił także o współczesnym życiu Białorusinów. Sfotografował zaniedbane, kryte eternitem domy, opuszczone przez młodych wsie, ale także bezkresne łany zbóż i dobrze zagospodarowane pola uprawne.

Tematy białoruskie są przedmiotem propagandy w Polsce, a Białoruś, podobnie jak inne kraje byłego bloku radzieckiego, ma wiele problemów: budowanie tożsamości narodowej, przywracanie języka białoruskiego. Okazuje się, że problemem jest też flaga państwowa.

Zatem Białoruś to kraj mało znany (prawie nie ma tam turystów), ale jakże ważny dla historycznej pamięci Polaka.

 

Kalendarz wydarzeń

Kwiecień 2024
P W Ś C P S N
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 1 2 3 4 5
Początek strony