5 grudnia 2006 r. w Saloniku Artystycznym Biblioteki odbyło się spotkanie z Grażyną Farajewicz - przewodniczącą Koła Przewodników PTTK w Krośnie.
Prelegentka mówiła o „lwowskich filomatach”, czyli o Towarzystwie Ćwiczącej się Młodzieży w Literaturze Ojczystej.
Towarzystwo powstało w Wigilię Bożego Narodzenia 1817 roku. Zebrania członków odbywały się w niedziele i święta o godz. 15:00. Były to posiedzenia naukowe i literackie. W czwartki odbywały się odczyty i dyskusje, na które zapraszano gości - „miłośników literatury ojczystej”.
Członkami - założycielami Towarzystwa byli: Walenty Chłędowski, Franciszek Ksawery Kirchner, Sebastian Januszkiewicz, Stanisław Jachowicz, Karol Skwarczyński, Eugeniusz Brodzki. PóĽniej zostali przyjęci: Jan J. Szczepański, Franciszek Wilczyński, Kajetan Petuł, Franciszek Ciołkosz, Józef Wesołowski, Kajetan Słama, Aleksander Lityński, Mateusz Sartyni, Józef Syktowski. „Członkiem korespondencyjnym” był Wawrzyniec Kutowicz.
Życie ludzkie nie ma żadnej wartości bez cnoty, bez miłości, bez przyjaciela. Tak brzmiało motto „galicyjskich filomatów”. Ich statut głosił, że o wejściu do Towarzystwa decyduje nie „stan”, lecz zalety moralne i intelektualne, takie jak wrodzone zdolności, wytrwałość i gorliwość w pracy, miłość literatury ojczystej, „nade wszystko zaś gruntowny nie lekkomyślny sposób myślenia”. Wzorem organizacji wewnętrznej Towarzystwa miała być rzeczpospolita z zasadą równości praw i obowiązków.
Lwowscy filomaci nie zajmowali się polityką i krytyką rządu. Ich Towarzystwo nie było tajne; było jawne, ale nie zalegalizowane.
Na spotkania zapraszano prelegentów z zewnątrz. Przedstawiali oni referaty z zakresu psychologii, nauk przyrodniczych, nauk społecznych, a także z filozofii i estetyki.
Dużą rolę w rozwoju Towarzystwa odegrał „Pamiętnik Lwowski” redagowany początkowo przez Adama Chłędowskiego, potem jego brata Walentego.
Filomaci założyli też własną Bibliotekę. Powstała ona głównie z darów i depozytów. Najwięcej książek dostarczył Jachowicz i Kirchner.
Galicyjscy filomaci przestali działać w maju 1819 roku.
Archiwum Towarzystwa liczące 1.600 stron znajduje się obecnie w Ossolineum we Wrocławiu.
