Polska Fallaci

Teresa Torańska urodziła się 1 stycznia 1944 r. w Wołkowysku (obecnie Vaŭkavysk na Białorusi). Studiowała prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Jednak nie odnalazła się w tym zawodzie i wybrała następny kierunek - dziennikarstwo.

W latach 70. współpracowała z tygodnikiem „Kultura”, pisała także do prasy podziemnej.

Największy sukces przyniosła jej książka „Oni” oficjalnie wydana w Polsce w 1989 roku. Zawiera rozmowy z siedmioma prominentami komunistycznej władzy, m.in.: Jakubem Bermanem, Edwardem Ochabem, Romanem Werflem. Julią Mincową. Na pytanie dziennikarzy, co było powodem, aby przemówili ludzie, którzy w różnych rolach współtworzyli nasz czas teraźniejszy, odpowiedziała: „Chciałam popatrzeć na przegranych, którym musiał zawalić się świat, bo wiadomo już było, że ich ideologia poniosła klęskę. Jednakże z wszystkimi rozstaję się w zgodzie, nie ma w nich gniewu do mnie, bez względu na to, co padło w rozmowie. I chyba rozstajemy się w poczuciu, że przeżyliśmy coś intymnego”. W 2000 roku za ten zbiór wywiadów Teresa Torańska otrzymała nagrodę Polskiego PEN Clubu im. Ksawerego Pruszyńskiego.

W 1994 roku ukazuje się jej następna pozycja „My” - o epoce solidarnościowej. Na tę z kolei książkę złożyły się wywiady z m.in. Leszkiem Balcerowiczem, Janem Krzysztofem Bieleckim. Jarosławem Kaczyńskim, Piotrem Szczepanikiem.

W serii błyskotliwych wywiadów „Byli” Torańska zagląda w duszę Jerzego Urbana, Wojciecha Jaruzelskiego. wicepremiera Józefa Tejchmy, prezesa Macieja Szczepańskiego i zawieszonego na historycznych szlakach Michała Jagiełły. Każda z tych postaci to osobna opowieść, osobny los i doświadczenia.

Wojciech Jaruzelski tak wspomina te spotkania: ,,Mimo że we wszystkim nie byliśmy zgodni, co jest naturalne, widziałem chęć dogłębnego sięgnięcia do motywacji, do intencji rozmówcy. Robienie tego w formie takiej właśnie, ludzkiej, dociekliwej i takiej, która nie denerwuje, która pozwala wydobyć wszystko, co człowiek ma do powiedzenia. Teresa Torańska to człowiek o wielkich wartościach, talent publicystyczny, odwaga i urok osobisty”. W 2007 roku ukazuje się książka „Są”. Tym razem dziennikarka rozmawia o miłości, przyjaźni, nadziei i o dobrych uczuciach, które są, także w świecie szarpanym nienawiścią i okrucieństwem. Autorka sprawia, że jej rozmówcy otwierają się, opowiadając o najbardziej dramatycznych zdarzeniach swego życia. Na niezwykłe, szczere do bólu zwierzenia Torańska namówiła m.in.: Ewę Łętowską, Jana Nowaka Jeziorańskiego. Wandę Wiłkomirską, Ewę Balcerowicz, Michała Głowińskiego, Bronisława Komorowskiego i biskupa Bronisława Dembowskiego.

„Jesteśmy. Rozstania ’68” ukazują się w 2008 roku. To z kolei zapis rozmów z przymusowymi emigrantami z marca 1968 roku. Wygnani, pozbawieni ojczyzny, polskiego obywatelstwa, w atmosferze nienawiści i oszczerstw antysemickiej kampanii wyjeżdżali na zawsze. Gdzie są teraz, jaki ślad tamtych wydarzeń niosą w pamięci? Jak „ułożyli” się z Polską i polskością?

Każdą swoją książką Teresa Torańska udowadniała, że w dziennikarstwie nie wolno odstawiać fuszerki, pisać pustych zdań, biegać na skróty. Łączyła w sobie niezwykłą empatię z pewną bezwzględnością w dociekaniu prawdy. Mówiła o sobie: „Ciągle muszę się czegoś uczyć, (...) grzebię w tych życiorysach, a każdy życiorys niesie zagadkę. Ciągle odkrywam, że historia jest niedopowiedziana, więc zbieram te fragmenty, które zostały i próbuję je sklejać. Dziennikarstwo to moja potrzeba życia, moja grupa krwi. Codziennie mnie pobudza od nowa”.

Teresa Torańska nie doczekała wydania swojej ostatniej książki o Smoleńsku, nad którą pracowała do ostatniej chwili życia. Umarła 2 stycznia 2013 r. w Warszawie, dzień po 69 urodzinach. Przegrała walkę z rakiem. Została pochowana na Powązkach.

Prezydent RP Bronisław Komorowski pośmiertnie odznaczył Teresę Torańską Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi dla polskiego dziennikarstwa i szczególne osiągnięcia w pracy publicystycznej, upowszechniającej wiedzę o najnowszej historii Polski”.

Czytając książki Teresy Torańskiej uczymy się i rozumiemy lepiej historię naszej ojczyzny, niż z suchych faktów podręcznikowych.

Następne spotkanie Literackiego Forum Dyskusyjnego 25 kwietnia (czwartek) o godz. 17:00 w Saloniku Artystycznym Biblioteki. Serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych tematem: „Kościół - miłuje czy biczuje?”.