Krośnieńska Biblioteka Publiczna -

10 kwietnia 2018 roku w Filii nr 6 – Centrum Multimedialnym Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej odbyło się kolejne spotkanie Klubu Miłośników Filmu. Tematem przewodnim spotkania był film w reżyserii Joanny Kos-Krauze i Krzysztofa Krauze pt. „Papusza”.

Papusza, czyli Bronisława Wajs, była romską poetką, której twórczość przetłumaczył i rozpowszechnił jej przyjaciel Jerzy Ficowski. Papusza żyła w XX wieku na terenie Polski i wraz ze swoim taborem wędrowała od miasta do miasta. Gdy dołączył do nich, ukrywający się przed wyrokiem, poeta Jerzy Ficowski, zaprzyjaźnili się i to on namówił ją do pisania i wydawania wierszy.

Film opowiada o życiu poetki. Pokazuje jak będąc dzieckiem, nauczyła się dzięki pewnej handlarce – Żydówce czytać i jak to zniszczyło jej życie w romskiej społeczności. Jak sama mówiła o sobie: „Gdybym się nie nauczyła czytać i pisać, ja głupia, byłabym może szczęśliwa”. Jej środowisko nie akceptowało czytających kobiet, Romowie byli przeciwni osiedlaniu się i posyłaniu dzieci do szkół. Papusza została odrzucona i wykluczona przez swoje środowisko, także przez przyjaźń z Jerzy Ficowskim, bo oskarżono ją o zdradzenie tajemnic Romów, gdy poeta wydał swoją książkę opowiadającą o ich życiu. Jej nieudane życie prywatne, brak akceptacji i obrony ze strony najbliższych spowodował jeszcze głębsze zapadanie się w siebie. Doprowadziło ją to do choroby psychicznej i pobytu w zakładzie zamkniętym. Do końca życia ciężko znosiła biedę i odrzucenie, żałując nawet, że nauczyła się czytać i zaczęła pisać wiersze.

Film jest nakręcony w technice czarno-białej, co – jak zauważyły klubowiczki – tylko podkreśla jego artystyczny wyraz. Określiły dzieło małżeństwa Krauze jako film piękny, ale bardzo smutny. Polakowi ciężko jest czasem zrozumieć bohaterów filmu, bo – jak powiedziała jedna z pań – „Żeby zrozumieć Cyganów, trzeba być Cyganem”. „Papusza” przedstawia tylko „obrazki z życia” poetki, ale i one dają smutny obraz tego, co przez całe życie spotkało Bronisławę Wajs. Po projekcji filmu wywiązała się dyskusja na temat życia Romów, wspomnień klubowiczek z ich młodych lat, gdy do wsi przybywali Cyganie. I choć nie wszystkim podobała się chronologia zdarzeń zastosowana w filmie i jego momentami „przydługa akcja”, to na pozytywny odbiór miała wpływ również muzyka w filmie i zastosowanie przez większość akcji dialogów w języku romskim.

Kolejne spotkanie Klubu Miłośników filmu odbędzie się 8 maja br.